Geoportal

Z UMP

(Różnice między wersjami)
d (→Pismo do Geoportalu)
(→Pismo do Geoportalu)
Linia 45: Linia 45:
* Artykuł na temat wyroku WSA: [http://edgp.dziennik.pl/index.php?act=mprasa&sub=article&id=427943 Dziennik Gazeta Prawna]
* Artykuł na temat wyroku WSA: [http://edgp.dziennik.pl/index.php?act=mprasa&sub=article&id=427943 Dziennik Gazeta Prawna]
-
Główny Geodeta Kraju zastanawia się nad skargą kasacyjną do NSA, ponieważ w jego odczuciu problematyczne są wynikające z tego zmiany w wysokości odpłatności za dostęp do tych danych - ustawa o dostępie do informacji publicznej ogranicza odpłatność jedynie do rzeczywistych kosztów ich udostępnienia, podczas gdy prawo geodezyjne i kartograficzne nie ogranicza odpłatności za usługi, więc udostępnianie są według cennika ustalonego [http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20040370333&type=2 rozporządzeniem] (poza zakresem świadczonym np. przez Geoportal, który jest bezpłatny).
+
Główny Geodeta Kraju zastanawia się nad skargą kasacyjną do NSA, ponieważ w jego odczuciu problematyczne są wynikające z tego zmiany w wysokości odpłatności za dostęp do tych danych - ustawa o dostępie do informacji publicznej ogranicza odpłatność jedynie do rzeczywistych kosztów ich udostępnienia, podczas gdy prawo geodezyjne i kartograficzne nie ogranicza odpłatności za usługi, a więc GUGiK wciąż udostępnia je według cennika ustalonego [http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20040370333&type=2 rozporządzeniem] (poza zakresem świadczonym np. przez Geoportal, który jest bezpłatny).
Oczywiście cieszymy się z wyroku potwierdzającego, iż zasoby GUGiKu to informacja publiczna, chociaż według nas trudno było się spodziewać czegokolwiek innego.
Oczywiście cieszymy się z wyroku potwierdzającego, iż zasoby GUGiKu to informacja publiczna, chociaż według nas trudno było się spodziewać czegokolwiek innego.

Wersja z dnia 09:46, 29 paź 2012

Spis treści

Mapy jako informacja publiczna

Wstęp

Od wielu lat podstawowym narzędziem przy tworzeniu mapy UMP są ślady, zbierane przez posiadaczy odbiorników GPS. Ślady te są przy wprowadzaniu do komputera obrabiane, poza typem drogi dodawana jest nazwa, przynależność do miejscowości, informacje o zakazach etc.

Przez cały ten czas borykamy się z problemami w stylu "w którym miejscu tak naprawdę kończy się ta ulica, a zaczyna następna?", "to musi być gdzieś tam, ale tam nie skręciłem", "jaki to adres?", "to już miejscowość X, czy Y" i wieloma innymi.

Odpowiedzi na wiele z tych pytań mogłyby dostarczyć dane z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego - od danych adresowych i ewidencyjnych, przez katastralne aż po zdjęcia satelitarne, dostępne na geoportal.gov.pl czy regionalnych portalach administracyjnych, np. miejskich GISach. Problem polega na tym, że większość z nich wyposażona jest w regulaminy, które zabraniają wykorzystania tych danych do czegokolwiek innego niż użytek osobisty.

Ponieważ wszystkie te dane zostały wytworzone przez organy państwowe za pieniądze podatników, zaczęliśmy się zastanawiać, dlaczego właściwie nie można na ich podstawie tworzyć darmowych map?

Zaczęliśmy zaglądać do przepisów, i doszliśmy do wniosku, że... chyba jednak można!

W 2003 roku Parlament Europy wydał Dyrektywę nr 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Zwraca ona uwagę na potrzebę umożliwienia ponownego wykorzystania informacji i dokumentów wytworznych przez organy administracji państwowej.

W Polsce ustawa o informacji publicznej powstała w 2001 roku. Zapewnia ona obywatelom dostęp do informacji na temat działania organów administracji oraz do dokumentów wytworzonych w ramach wypełniania przez nie ustawowych obowiązków. Dopiero w 2011 roku została znowelizowana z uwzględnieniem ponownego wykorzystania informacji publicznej. W ramach tej nowelizacji zapewniono nam, między innymi, "możliwość dowolnego wykorzystywania utworu lub bazy danych, do celów komercyjnych i niekomercyjnych, tworzenia i rozpowszechniania kopii utworu lub bazy danych, w całości lub we fragmentach, oraz wprowadzania zmian i rozpowszechniania utworów zależnych".

Z kolei w 2010 roku pojawiła się ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej, regulująca zasady tworzenia oraz użytkowania tejże infrastruktury, gwarantująca między innymi powszechny i nieodpłatny dostęp do przeglądania danych geoprzestrzennych i wyszukiwania metadanych w tych informacjach. Przy tej okazji znowelizowano ustawę prawo geodezyjne i kartograficzne, ponieważ ustawa PGiK uwzględnia pobieranie opłat za udostępnianie danych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Uwzględniono więc nieodpłatny dostęp do przeglądania i wyszukiwania tych zasobów prez odniesienie do ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej.

Całość składa się we wniosek, że jeśli państwowe dane geoprzestrzenne są informacją publiczną, to na podstawie tego, co pokazuje geoportal i inne portale administracji publicznej każdy może robić cokolwiek potrzebuje, w szczególności wykorzystać to do tworzenia własnych map.

Na to, że dane te są informacją publiczną, poza zdrowym rozsądkiem wskazują także wyroki Sądów Administracyjnych. W 2005 roku WSA w Warszawie uznał, iż Komputerowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski jest informacją publiczną. W 2009 roku NSA orzekł, że decydujący dla uznania danej informacji za informację publiczną jest „fakt, że została pozyskana i przetworzona w celu realizacji zadań publicznych", a w 2011 w kolejnej sprawie potwierdził, że wypisy i wyrysy z ewidencji gruntów i budynków są informacją publiczną...

Pismo do Geoportalu

Ponieważ jednak Regulamin Geoportalu nie zmienił się od 2010 roku, UMP wespół ze Stowarzyszeniem OSM postanowiły zwrócić się do Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. We współpracy z Szymonem Osowskim z Pozarządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej (DIP) pod koniec sierpnia 2012 wystosowaliśmy do GUGiKu wnioski o wydanie warunków ponownego wykorzystania informacji publicznej - zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej.

W piśmie przewodnim wykazujemy, że według obowiązujących przepisów mamy prawo do wykorzystania informacji zawartych na portalu geoportal.gov.pl do tworzenia darmowych, otwartych map.

W odpowiedzi, podpisanej przez Głównego Geodetę Kraju, dowiedzieliśmy się iż "dane zgromadzone w rejestrach publicznych, prowadzonych przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej". Niestety zacytowane w tej odpowiedzi (!) wyroki NSA zdają się nieco przeczyć tej tezie, albo wprost mówią że "Dla traktowania danej informacji jako publicznej decydujące być powinno bowiem nie samo wytworzenie, lecz fakt, że została pozyskana i przetworzona w celu realizacji zadań publicznych.". GGK nie pokusił się niestety o jakąkolwiek próbę uzasadnienia swej decyzji w odniesieniu do rzeczonych rejestrów. Pismo nie zawiera także informacji na temat ścieżki odwoławczej, mimo iż to obowiązek...

Z pomocą przy pisaniu odwołania przyszedł nam dr Krzysztof Siewicz, prawnik. Wykazuje(my) w nim, że argumentacja GGK jest błędna, rejestry Służby Geodezyjnej i Kartograficznej to informacja publiczna, a odpowiedź GGK była w świetle prawa decyzją, mimo iż starała się na nią nie wyglądać.

Okazało się, iż w czasie gdy my rozpoczynaliśmy korespondencję z GUGiKiem, już trwał spór pomiędzy GGK a Luizą Zalewską, dziennikarką, która wnioskowała do GUGiK o udostepnienie jej mapy topograficzniej Warszawy. GUGiK odpowiedział podobnie jak nam - że nie jest to informacja publiczna. Sprawa, do której włączyło się także Pozarządowe Centrum Dostępu do Informacji Publicznej, zakończyła się w sądzie, w wyniku czego WSA w Warszawie 24.10.2012 roku wydał wyrok. W wyroku WSA orzekł, iż "przez pojęcie map rozumiemy opracowania kartograficzne. Są to dokumenty zatwierdzone i przekazane do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Wykazują wszystkie cechy dokumentów urzędowych, a więc podlegają ustawie o dostępie do informacji publicznej" (cytat za mediami, ponieważ w momencie pisania tego tekstu uzasadnienie pisemne nie jest jeszcze dostępne).

Główny Geodeta Kraju zastanawia się nad skargą kasacyjną do NSA, ponieważ w jego odczuciu problematyczne są wynikające z tego zmiany w wysokości odpłatności za dostęp do tych danych - ustawa o dostępie do informacji publicznej ogranicza odpłatność jedynie do rzeczywistych kosztów ich udostępnienia, podczas gdy prawo geodezyjne i kartograficzne nie ogranicza odpłatności za usługi, a więc GUGiK wciąż udostępnia je według cennika ustalonego rozporządzeniem (poza zakresem świadczonym np. przez Geoportal, który jest bezpłatny).

Oczywiście cieszymy się z wyroku potwierdzającego, iż zasoby GUGiKu to informacja publiczna, chociaż według nas trudno było się spodziewać czegokolwiek innego.

Przypadek pani Luizy jest o tyle różny od naszego, że UMP i OSM wnioskowały o zgodne z ustawą o informacji publicznej warunki ponownego wykorzystania danych już udostępnionych - i to udostępnionych bezpłatnie w zgodzie zarówno z ustawą o infrastrukturze geoprzestrzennej jak i ustawą prawo geodezyjne i kartograficzne (o ustawie o dostępie do informacji publicznej nie wspominając).

Czekamy więc na odpowiedź Głównego Geodety Kraju, potwierdzającą nasze wnioski, szczególnie wobec kolejnego potwierdzenia iż interesujące nas zasoby to informacja publiczna. Trudno sobie wyobrazić jakieś dodatkowe wątpliwości w tym temacie...

Bibliografia

  • Ustawa o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 - isap.sejm.gov.pl
Ustawa gwarantuje dowolność ponownego wykorzystania informacji publicznej i utworów zależnych:

Art 23b.

1. Informacje publiczne są udostępniane w celu ich ponownego wykorzystywania bez ograniczeń warunkami i bezpłatnie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 23c.

2. Podmiot zobowiązany może określić warunki ponownego wykorzystywania informacji publicznej dotyczące:

1) obowiązku poinformowania o źródle, czasie wytworzenia i pozyskania informacji publicznej od podmiotu zobowiązanego,
2) obowiązku dalszego udostępniania innym użytkownikom informacji w pierwotnie pozyskanej formie,
3) obowiązku informowania o przetworzeniu informacji ponownie wykorzystywanej,
4) zakresu odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego za przekazywane informacje.

3. Podmiot zobowiązany określa sposób korzystania z informacji publicznych spełniających cechy utworu w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, z późn. zm.)) lub stanowiących bazę danych w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. Nr 128, poz. 1402, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 oraz z 2007 r. Nr 99, poz. 662 i Nr 176, poz. 1238), zapewniający możliwość dowolnego wykorzystywania utworu lub bazy danych, do celów komercyjnych i niekomercyjnych, tworzenia i rozpowszechniania kopii utworu lub bazy danych, w całości lub we fragmentach, oraz wprowadzania zmian i rozpowszechniania utworów zależnych.


  • Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej z dnia 4 marca 2010 - isap.sejm.gov.pl
Ustawa ta w Art. 9 definiuje usługi danych przestrzennych

Art 9.

1. Organy administracji prowadzące rejestry publiczne, które zawierają zbiory związane z wymienionymi w załączniku do ustawy tematami danych przestrzennych, tworzą i obsługują, w zakresie swojej właściwości, sieć usług dotyczących zbiorów i usług danych przestrzennych, do których zalicza się usługi:

1) wyszukiwania, umożliwiające wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych przestrzennych na podstawie zawartości odpowiadających im metadanych oraz umożliwiające wyświetlanie zawartości metadanych;
2) przeglądania, umożliwiające co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zobrazowanych zbiorów oraz wyświetlanie objaśnień symboli kartograficznych i zawartości metadanych;
Natomiast Art. 12 zapewnia powszechny i nieodpłatny dostęp do usług wyszkukiwania i przeglądania:

Art. 12.

1. Dostęp do usług, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2, jest powszechny i nieodpłatny.

2. Dane dostępne za pośrednictwem usług, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2, mogą mieć formę, która uniemożliwia wtórne ich wykorzystanie w celach zarobkowych.


  • Ustawa prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 - isap.sejm.gov.pl
Art. 40 uwzględnia bezpłatność dostępu do wyżej wspomnianych usług:

Art 40.

3c. Udostępnianie danych i informacji zgromadzonych w bazach danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b, standardowych opracowań kartograficznych, o których mowa w art. 4 ust. 1e, oraz innych materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, a także wykonywanie czynności związanych z udostępnianiem tych informacji, opracowań i materiałów zgromadzonych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym oraz wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego jest odpłatne, z zastrzeżeniem ust. 3d oraz art. 12 ust. 1 i 2, art. 14 ust. 1, art. 15 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej i art. 15 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.


  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 - isap.sejm.gov.pl

Rozporządzenie definiuje opłaty między innymi za:

  • Opracowanie mapy topograficznej, map tematycznych oraz inne opracowania topograficzne
  • Opracowania fotogrametryczne
  • Opracowania grawimetryczne, magnetyczne i astronomiczne
  • Udostępnianie danych opisowych ewidencji gruntów i budynków oraz geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu
  • Udostępnianie danych kartograficznych
Oczywiście opłaty nie mogą miejsca, jeśli bezpłatny dostęp do danych gwarantowany jest przez ustawę - GUGiK nie może więc pobierać opłat za dostęp do Geoportalu, bo udostępnianie tych danych w ten sposób gwarantuje ustawa o infrastrukturze geoprzestrzennej.


Zasada ogólna

Państwa Członkowskie zapewniają, że tam gdzie ponowne wykorzystywanie dokumentów będących w posiadaniu organów sektora publicznego jest dozwolone, dokumenty te będą ponownie wykorzystywane do celów komercyjnych lub niekomercyjnych zgodnie z warunkami określonymi w rozdziałach III i IV. Tam gdzie to możliwe, dokumenty są udostępniane przy wykorzystaniu środków elektronicznych.


  • Wypowiedź Premiera na spotkaniu z organizacjami pozarządowymi dnia 18 maja 2011 - youtube.com

Słowa Premiera:

Coś co powstaje za publiczne pieniądze jest własnością publiczną, a więc także tych, którzy chcą z tego korzystać na swój, wybrany przez siebie, sposób.


II SA 1956/02

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy i art. 61 Konstytucji informację publiczną stanowi każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje, a także inne podmioty, które tę władzę realizują lub gospodarują mieniem komunalnym, lub majątkiem Skarbu Państwa w zakresie tych kompetencji. Taki charakter ma również wiadomość niewytworzona przez podmioty publiczne lub odnoszące się do tych podmiotów.


II SAB/Wa 154/05

Jak podnosi Minister Środowiska w odpowiedzi na skargę, Komputerowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP) jest bazą danych hydrograficznych i stanowi wizualizację oraz kartograficzną prezentację tych danych. Jako baza danych MPHP stanowi zbiór (kolekcję) umieszczonych w określony sposób danych, w strukturach odpowiadający założonemu modelowi danych. Ponieważ zbiór umieszczonych w określony sposób danych hydrograficznych dotyczących obszaru Polski, łącznie z częściami dorzecza Wisły i Odry położonymi za granicą, będący jednocześnie wizualizacją oraz kartograficzną prezentacją tych danych, stanowi w ocenie Sądu informację o sprawach publicznych, w przedmiotowej sprawie ustalono, że Komputerowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP) podlega udostępnianiu na zasadach określonych w cyt. ustawie o dostępie do informacji publicznej.


I OSK 1277/08

Dla traktowania danej informacji jako publicznej decydujące być powinno bowiem nie samo wytworzenie, lecz fakt, że została pozyskana i przetworzona w celu realizacji zadań publicznych.


I OSK 1444/10

przepisy art. 217 § 1 i 2 k.p.a. w zakresie uregulowanym w Prawie geodezyjnym i kartograficznym nie mają zastosowania do wydawania wypisów i wyrysów z ewidencji gruntów i budynków, o jakich mowa w art. 24 ust. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz informacji o gruntach, budynkach i lokalach, o jakich mowa w art. 24 ust. 2 tej ustawy. Dokumenty te należy uznać za informacje publiczne wydawane na podstawie wymienionych przepisów ustawy z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.


I OSK 2118/11

Tak sformułowane przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej (art. 1 ust. 1 i art. 6 ust. 1) dały podstawę do przyjęcia zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do szeroko rozumianych władz publicznych oraz wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (por. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia: 30 października 2002 r., sygn. akt II SA 1956/02 - publ. M. Prawn. 2002/23/1059, 25 marca 2002 r., sygn. akt II SA 4059/02 – publ. M. Prawn. 2003/10/436, wyrok NSA z dnia 12 grudnia 2006 r., sygn. akt I OSK 123/06 – Lex nr 291357). Wykładnia ta uwzględnia zasadę "prawa do informacji" zawartą w art. 61 Konstytucji, zgodnie z którą prawo do informacji jest publicznym prawem obywatela realizowanym na zasadach skonkretyzowanych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Oznacza to, stosowanie w odniesieniu do tej ustawy takich zasad wykładni, które sprzyjają poszerzeniu a nie zawężeniu obowiązku informacyjnego.


  • Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 05 września 2012, sygn. akt II SA/Go 433/12 - orzeczenia.nsa.gov.pl

II SA/Go 433/12

Analiza przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że od momentu wejścia w życie z dniem 1 stycznia 2010r. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych, ustalenie opłaty za korzystanie z zasobu geodezyjnego następuje wyłącznie w formie decyzji administracyjnej. Straciły zatem aktualność poglądy ukształtowane w poprzednio obowiązującym stanie prawnym, że ustalenie opłaty za czynności geodezyjne i kartograficzne uznawane było za czynność materialno-techniczną (por. postanowienie NSA z dnia 1 lutego 2012r., sygn. akt I OW 172/11, postanowienie NSA z dnia 30 marca 2011r., I OW 7/11 oraz wyrok WSA w Łodzi z dnia 27 czerwca 2012 r., III SA/Łd 307/12, dostępne w bazie orzeczeń na stronie internetowej NSA).


  • Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 października 2012, sygn. akt II SAB/WA 245/12 (na razie brak pisemnego uzasadnienia)

Sędzia Sławomir Antoniuk na ogłoszeniu wyroku:

Przez pojęcie map rozumiemy opracowania kartograficzne. Są to dokumenty zatwierdzone i przekazane do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Wykazują wszystkie cechy dokumentów urzędowych, a więc podlegają ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Źródło: "http://ump.fuw.edu.pl/wiki/Geoportal"